Prawa konsumenta – sprzedaż poza lokalem i na odległość
[wybrane elementy]
Prawa konsumenta to zbiór praw chroniących interesy osoby fizycznej dokonującej zakupu lub korzystającej z usług w celu niezwiązanym z działalnością gospodarczą. Obejmują one prawo do informacji, bezpieczeństwa, wyboru, a także ochronę przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi, klauzulami niedozwolonymi czy wadliwym towarem. Materia ta została uregulowana w głównej mierze w lex specialis – ustawie z dnia 30 maja 2014r. o prawach konsumenta [„UPK”]. W przypadku zakupów na odległość lub poza lokalem firmy, prawa konsumenta oraz obowiązki przedsiębiorcy zostały unormowane w art. 27 i nast. wspomnianego aktu prawnego.
Przedsiębiorca zawierający umowę z konsumentem poza swoim lokalem lub na odległość zobowiązany jest najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową poinformować go zgodnie z treścią art. 12 UPK w szczególności o: głównych cechach świadczenia, swoich danych identyfikujących, adresie przedsiębiorstwa, łącznej cenie lub wynagrodzeniu za świadczenie wraz z podatkami, sposobie i terminie zapłaty, braku prawa odstąpienia od umowy na podstawie art. 38 UPK lub okolicznościach, w których konsument traci prawo odstąpienia od umowy, istnieniu i treści gwarancji i usług posprzedażnych oraz sposobie ich realizacji itd.
Kluczowym prawem konsumenta przy umowach zawieranych poza lokalem lub na odległość jest prawo do odstąpienia od umowy w terminie 14 bez konieczności podawania przyczyny i ponoszeniach związanych z tym kosztów. Niniejsze uprawnienie podyktowane jest okolicznością, iż w przypadku umów zawieranych na odległość, konsument nie ma realnej możliwości zapoznania się z towarem, jakością produktu itp. W razie skorzystania przez konsumenta z opisanego wyżej prawa odstąpienia, taką umowę zawartą na odległość uważa się za niezawartą, tj. ze skutkiem ex tunc.
„W art. 21 ust. 1 nałożono na przedsiębiorcę nakaz, aby – po zawarciu z konsumentem umowy na odległość – doręczyć mu potwierdzenie jej zawarcia. Potwierdzenie takie stanowi zwięzłe kompendium informacji prawnej dla konsumenta odnośnie do pozycji obu stron w związku z zawarciem umowy. W rezultacie konsument nie musi ponosić kosztów transakcyjnych (wysiłku, wydatków) w celu uzyskania potrzebnych mu wiadomości co do stosunku prawnego łączącego strony, np. gdy analizuje kwestię odstąpienia od umowy w trybie art. 27. Celem art. 21 ust. 1 jest zmniejszenie w tym zakresie asymetrii informacyjnej między przedsiębiorcą a konsumentem. […] Jeżeli strony zawarły umowę na odległość, przedsiębiorca ma obowiązek przekazać konsumentowi potwierdzenie zawarcia tej umowy (art. 21 ust. 1). Jest to obowiązek niezależny od nakazu dostarczenia konsumentowi informacji na etapie przedkontraktowym (zob. art. 12 ust. 1). ” [komentarz T. Czech do art. 21 UPK].
